Projekt ustawy o parkach narodowych jest odpowiedzią na pojawiające się nowe wyzwania związane z ochroną przyrody w Polsce i zachowaniem jej dziedzictwa przyrodniczego. Projektowana ustawa określi zasady funkcjonowania parków narodowych jako formy ochrony przyrody, oraz zadania, zasady działalności i organizację Polskich Parków Narodowych jako jednostek zarządzających tą formą ochrony przyrody.

Polskie Parki Narodowe będą państwową osobą prawną – z dwudziestu trzech istniejących odrębnych podmiotów powstaje jeden, z ośrodkiem centralnym. W ramach jednej osoby prawnej możliwe będą przesunięcia środków finansowych między parkami narodowymi. Projekt przewiduje utworzenie funduszu rezerwowego, który będzie przeznaczany m.in. na wspomaganie finansowe poszczególnych parków narodowych w sytuacjach kryzysowych, jak również wspólne przedsięwzięcia Polskich Parków Narodowych. Nowe przepisy zakładają przekazywanie Polskim Parkom Narodowym nie mniej niż 35 mln zł rocznie ze środków funduszu leśnego, w ramach wpłat Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych na rzecz Polskich Parków Narodowych. Dystrybucją środków dla poszczególnych parków narodowych będzie zajmowała się Dyrekcja Polskich Parków Narodowych, która będzie weryfikowała cel, na który zostaną przeznaczone środki finansowe z funduszu leśnego, jak również będzie dokonywała rozliczeń tych środków.

W projekcie założono zwiększoną rolę samorządów w procesie ustalania lub zmiany granicy parków narodowych – w przypadku określenia lub zmiany granic parku nadal konieczne będzie uzyskanie uzgodnienia organów uchwałodawczych jednostek samorządu terytorialnego, których działanie to dotyczy, a ponadto określanie granic ma się odbywać się przy czynnym udziale zainteresowanych stron, w tym przedstawicieli samorządów, w procedurze konsultacji społecznych. Opracowując projekt rozporządzenia dotyczącego utworzenia parku narodowego organ będzie zobowiązany do opracowania programu rozwoju regionu, ze wskazaniem źródeł finansowania określonych działań zawartych w programie. Program ten będzie opracowywany w procedurze konsultacji społecznych, będzie podlegał opiniowaniu przez jednostki samorządu terytorialnego oraz będzie przyjmowany uchwałą Rady Ministrów. 

Projekt zawiera regulacje umożliwiające jednostkom samorządu terytorialnego przekazywanie parkom narodowym dotacji na konkretnie wskazane cele, związane z ochroną różnorodności biologicznej oraz ochroną zabytków.

W projekcie określono zadania Polskich Parków Narodowych oraz Dyrekcji Polskich Parków Narodowych.

Link do procesu legislacyjnego: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12356100

Większość nowych przepisów ma wejść w życie 1 stycznia 2023 r.

źródło: Wolterskluwer